Հարկ է Վերսկսիլ Ուղղակի Եռակողմ Բանակցութիւնները. Արցախի ԱԳՆ Յայտարարութիւնը

By Asbarez | Tuesday, 14 May 2019

0514artsakhdecleration

Արցախի  Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտարարութիւն տարածած է լեռնային Ղարաբաղի, Ատրպէյճանի եւ Հայաստանի միջեւ կնքուած հրադադարի մասին համաձայնագրի 25ամեակի առիթով:

Ստորեւ կը ներկայացնենք Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարարութեան յայտարարութիւնը:

 

25 տարի առաջ ուժի մէջ է մտել Կրակի եւ ռազմական գործողութիւնների լիակատար դադարեցման մասին եռակողմ համաձայնագիրը, որը ստորագրուել է Արցախի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի կողմից՝ Ռուսաստանի միջնորդութեամբ: 1994թ. Յուլիսի 26-27ը, լրացուցիչ պայմանագիր ստորագրելով, բոլոր երեք կողմերը հաստատել են հրադադարի ռեժիմի անժամկէտ բնոյթը՝ ընդհուպ մինչեւ ադրբեջանայ-ղարաբաղեան հակամարտութեան վերջնական կարգաւորումը:

1994թ. Մայիսի 12ի Համաձայնագիրն ունի առանցքային նշանակութիւն, քանի որ այն վերջ դրեց ադրբեջանական իշխանութիւնների կողմից սանձազերծուած պատերազմին, հակամարտութիւնը տեղափոխեց քաղաքական-դիւանագիտական հուն եւ պայմաններ ստեղծեց, որպէսզի կողմերը միջազգային միջնորդների աջակցութեամբ կարողանան իրենց ջանքերն անմիջականօրէն կենտրոնացնեն բանակցութիւնների միջոցով հակամարտութեան վերջնական կարգաւորման ուղիներ փնտրելու վրայ:

Սոյն համաձայնագրի ստորագրումը, որն առայսօր հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացում միակ իրական ձեռքբերումն է, հնարաւոր է դարձել մի շարք գործօնների շնորհիւ: Նախ՝ Արցախի Պաշտպանութեան բանակին յաջողուեց յետ մղել  Ադրբեջանի զինուած ագրեսիան, լրջօրէն խաթարել Բաքուի ռազմական ներուժը եւ հարկադրել նրան նստել բանակցային սեղանի շուրջ: Երկրորդ, յայտնուելով լուրջ ռազմական պարտութիւնների առջեւ, Ադրբեջանի ղեկավարութիւնը ոչ միայն դադարել էր խոչընդոտել բանակցային գործընթացում Արցախի լիարժէք ներգրաւուածութիւնը՝ որպէս հակամարտութեան հիմնական կողմերից մէկը, այլեւ հէնց ինքն է բազմիցս նախաձեռնել պաշտօնական Ստեփանակերտի հետ անմիջական շփումներ, այդ թւում՝ ամենաբարձր մակարդակով: Այս շփումների շնորհիւ ձեռք է բերուել շուրջ 10 պայմանաւորուածութիւն՝ ռազմական գործողութիւնների սահմանափակման, ժամանակաւոր հրադադարի կամ դրա երկարաձգման մասին, ինչն էլ արդիւնքում յանգեցրել է Կրակի եւ ռազմական գործողութիւնների լիակատար դադարեցման մասին անժամկէտ համաձայնագրի ստորագրմանը:

Այսօր՝ 25 տարի անց, 1994թ. Մայիսի 12ի համաձայնագիրը շարունակում է մնալ հրադադարի ռեժիմի եւ Հարաւային Կովկասում տարածաշրջանային խաղաղութեան եւ անվտանգութեան պահպանման իրաւական հիմքը: Այս փաստն անվերապահօրէն ընդունուած է միջազգային հանրութեան կողմից, ինչի մասին վկայում է 2016թ. Ադրբեջանի կողմից սանձազերծուած ապրիլեան պատերազմին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների՝ Ռուսաստանի, ԱՄՆ եւ Ֆրանսիայի, ինչպէս նաեւ ՄԱԿ Գլխաւոր քարտուղարի, ԵԱՀԿ Գործող նախագահի եւ Եւրոպայի խորհրդի Գլխաւոր քարտուղարի արձագանքը, ովքեր կոչ են արել խստօրէն հետեւել 1994թ. Մայիսի 12ի Կրակի լիակատար դադարեցման մասին համաձայնագրին եւ 1995թ. Փետրուարի 6ի հրադադարի ռեժիմի ամրապնդման մասին համաձայնագրին:

Կրակի լիակատար դադարեցման մասին Համաձայնագրի գործունութիւնը հաստատում է, որ կարգաւորման գործընթացում իրական յաջողութեան հասնել հնարաւոր է բանակցութիւնների լիարժէք եռակողմ ձեւաչափում, որը, միջազգային իրաւունքի համաձայն, հաշուի է առնում հակամարտութեան բոլոր կողմերի շահերն ու  մտահոգութիւնները: Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործերի նախարարութիւնը գտնում է, որ հակամարտութեան կարգաւորմանն անհրաժեշտ խթան հաղորդելու համար հարկ է, մի կողմից, վերսկսել ուղղակի եռակողմ բանակցութիւնները, միւս կողմից, հետեւողականօրէն ամրապնդել հրադադարի ռեժիմը, այդ թւում նաեւ՝ դրա վերահսկման միջազգային մեխանիզմի ներդրման միջոցով, որը նախատեսուած է 2016թ. Վիեննայում եւ Սանկտ Պետերբուրգում ձեռք բերուած պայմանաւորուածութիւններով: Կարեւոր է նաեւ վերականգնել հակամարտող ուժերի սահմանազատման գիծը, որը ռազմական գործողութիւնների դադարեցման ժամանակ երեք կողմերի միջեւ համաձայնեցուել եւ ամրագրուել է ՌԴ Պաշտպանութեան նախարարութեան միջնորդութեամբ՝ որպէս հրադադարի ռեժիմի բաղկացուցիչ մաս:

Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործերի նախարարութիւնը վերահաստատում է պաշտօնական Ստեփանակերտի հաւատարմութիւնը հակամարտութեան բացառապէս խաղաղ կարգաւորմանը եւ Ադրբեջանի իշխանութիւններին կոչ է անում հրաժարուել դրա ուժային լուծման անհեռանկարային քաղաքականութիւնից, ինչը թոյլ կը տայ անշրջելի դարձնել խաղաղ գործընթացը եւ տեւական խաղաղութիւն ու կայունութիւն հաստատել Հարաւային Կովկասի տարածաշրջանում»:

comments

More headlines

Յայտարարութիւն

«Մաքրոն 9-10 Սեպտեմբերին Պիտի Այցելէ Երեւան Եւ Պաքու» Կ՛ըսէ «Ալֆա Նիուզ»-ի Աղբիւրը

Արցախի Ազգային Ժողովի 4 Խմբակցութիւններ Նախագահի Թեկնածու Առաջադրած Են Սամուէլ Շահրամանեանը

Երեւան-Պաքու Լարուածութիւնը Մագլցում Կ՛արձանագրէ

Ատրպէյճանի Կողմէ Առեւանգուած Երեք Ուսանողները Վերադարձուեցան Հայկական Կողմին

Մաքրոն Մտադիր Է Դիւանագիտական Նոր Նախաձեռնութեան Սկսելով Ուժեղացնել Պաքուի Վրայ Ճնշումը

Ըստ Հայաստանի Արտաքին Գործոց Նախարարութեան. Ազրպէյճանը Անթաքոյց Կերպով Կը Ծրագրէ Հաւաքական Պատիժի Ենթարկել Լեռնային Ղարաբաղի Ամբողջ Ժողովուրդը

Արցախի Նախագահը Անվտանգութեան Խորհուրդի Նիստի Հրաւիրեց. Քննարկուեցան Առեւանգուած Քաղաքացիները Վերադարձնելու Քայլերը

Ազրպէյճանցիները Բերձորի Միջանցքի Անցակէտին Վրայ Կ՛առեւանգեն Երեք Արցախցի Երիտասարդներ

Ստեփանակերտը Կը Հերքէ Լուրերը Աղտամի Ճանապարհի Վերաբերեալ Որոշում Տալու Մասին

Advertisement