ԵՐԵՒԱՆ, «Ազատութիւն».– Եզիտի Նայիֆ Մուրատ Սրօն 15 հոգինոց ընտանիքին հետ ձեւով մը փրկուած է Իրաքի հիւսիսը սկսած ցեղասպանութենէն ու ապաստանած է Թուրքիա: Քանի մը օր շարունակուած սովին, ծարաւին ու տանջանքներուն չէ դիմացած անոր եռամեայ դուստրը՝ æամիլան, զոր ձգած են գաղթի ճամբուն վրայ՝ քարերուն տակ։

Երկու օր առաջ Թուրքիայէն վերադարձած Հայաստանի «Սինջար» եզիտիներու ազգային միաւորման նախագահ Բորիս Մուրազին այսպիսի բազմաթիւ պատմութիւններ լսած է: Մուրազին քանի մը օր շրջագայած է թրքական Սիլոփի, Միտիաթ, Մետնին, Տիգրանակերտ, Պաթման քաղաքներուն մէջ տեղակայուած գաղթականներու ճամբարներուն մէջ, ուր, իր խօսքով, ապաստանած է մօտ 22 հազար եզիտի:

Ներկայ դրութեամբ, ըստ Մուրազիի, սնունդի պակաս չկայ ճամբարներուն մէջ։ Լուրջ խնդիր է կացարանը. վրան ձեռք բերելու կարելիութիւն չունեցող մարդիկ կը քնանան այգիներուն, փողոցներուն մէջ, ուր որ ըլլայ:

«Սինջար» ազգային միաւորումը 11 հազար տոլարի օգնութիւն տարած է գաղթականներուն: Գումարը բաւած է միայն 25 ջերմամեկուսիչ վրան ձեռք բերելու համար: Մուրազի յայտնած է, որ Թուրքիոյ մէջ ապաստանած մարդոցմէ շատերը կ՛ուզեն Հայաստան մեկնիլ:

«Ուզում էինք 150 հոգու բերել Հայաստան: Ես կապուեցի արտաքին գործերի նախարարութեան աշխատակցի հետ՝ Տիգրան Բալայեանի հետ, նա ասաց, որ դա երկար պրոցես է, մենք պէտք է նորից գրաւոր դիմենք… Այսինքն՝ մեր էնտեղ գտնուելու ընթացքում չէինք կարող մարդ բերել», նշած է Մուրազին:

Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Տիգրան Բալայեան «Ազատութեան» հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին յայտնած է, որ եզիտի գաղթականներուն Հայաստան հասնելու եւ ապաստան հայցելու ուղիները դեռ անորոշ են: Ըստ անոր՝ տակաւին պաշտօնական դիմում չեն ստացած գաղթականներէն: Բալայեանի համաձայն՝ եզիտի գաղթականներուն տրամադրուելիք Հայաստանի նիւթական օգնութեան վերաբերեալ տեղեկութիւն պիտի փոխանցուի «մօտակայ ժամանակներս»:

Մուրազին յայտնած է, որ իրենք պատրաստ են տէր կանգնելու իրենց եզիտի ընկերներուն, եթէ Հայաստանը ընդունի վերջինները՝ աւելցնելով, որ քրիստոնեաներու միջավայրին մէջ անոնք աւելի ապահով կը զգան:

«Ազգակիցների համար շատ գիւղերում արդէն ազատ տներ ենք գտել: Փախսատակների ցուցակն էլ պատրաստ ենք տրամադրել համապատասխան մարմիններին՝ սահմանին անվտանգութիւնն ապահովելու համար: Բերուած մարդկանց համար մենք պատասխանատու ենք: Միայն Միրաք գիւղում գիւղապետը առաջարկել է, որ ինքը պատրաստ է 15 դատարկ տները տրամադրել եկողներին: Այսինքն մենք պետութեանը տեղեակ պահել ենք, որ կարիքը չի լինելու մարդկանց կացարաններով ապահովելու, սննդով ապահովելու», յայտնած է ան։

«Երբ աժդահայ տղամարդը աղեկտուր լաց է լինում, արդէն դժուար չէ պատկերացնել, թէ ինչ է տեղի ունեցել իր աչքի առջեւ», դիտել տուած է Մուրազին՝ շարունակելով. «Մի ծերունու աչքի առջեւ սպանել են հարեւանի երեք տղաներին, մէկ ուրիշի հայրը ամէն անգամ խենթանում է ցաւից, երբ հեռախօսով կապ է հաստատում գերեվարուած 15ամեայ դստեր հետ»:

Պատմութիւններուն մեծ մասը սահմանէն միւս կողմ մնացած, զոհուած կամ գերեվարուած երեխաներուն եւ կիներուն մասին է. «Էդ դաժանութիւնները էն աստիճանի են եղել, որ եզդիներից մէկը, երբ լեռով անցնում են, մայրը վատանում է, եւ ինքը չի կարողանում մօրը տանել, եւ մայրն էլ չի կարողանում քայլի, ինքը ստիպուած մօրը կրակում-սպանում է, որպէսզի չընկնի ահաբեկիչների ձեռքը: Հարիւր եզդի աղջիկներ մէկ օրուայ մէջ ինքնասպանութիւն են գործում, որ հասկանում են, որ շրջափակման մէջ են»:

Այս դաժան պատմութիւնները լսած, մարդկային դժբախտութիւններուն ականատես դարձած Մուրազին համաձայն՝ այնուամենայնիւ ցեղասպանութիւն ապրած Հայաստանը օր առաջ պէտք է մտածէր կոտորածէն փրկուածներուն առջեւ սահմանը բանալու մասին՝ վիզային սահմանափակումները ուժի մէջ ձգելու փոխարէն՝ ընդգծելով. «Թուրքիան ապաստան է տրամադրել հազարաւորների, 22 հազար մարդ էնտեղ է»: