Յունիս 22ին, Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեան Պերլինի <<Կոնրաթ Աթենաուերի>> հիմնադրամին մօտ ունեցած իր ելոյթին ընթացքին յայտարարած է, թէ Հայաստանը բազմիցս կոչ ըրած է իր արեւելեան հարեւանին՝ Ատրպէյճանին, որ երկու երկիրներու հնարաւորութիւնները ի սպաս դրուին տարածաշրջանի կայունացման ու զարգացման:

<<Սպառազինութիւնների մրցավազքն ու ռազմատենչ յայտարարութիւնները մեր երեխաներին չեն կարող լաւ ապագայ խոստանալ>>, ըսած է նախագահը եւ աւելցուցած, որ այդ բոլորը կ՛ըսէ իբրեւ մէկը, որ անցած է իրեն պարտադրուած պատերազմի բովէն, ճաշակած՝ յաղթանակի բերկրանքը, բայց եւ որ երբեք չի կրնար մոռնալ պատերազմի պատճառած դառնութիւնները:

<<Ի վերջոյ, մի օր, երբ տարածաշրջանում սկսուեն տնտեսական ինտեգրացիոն գործընթացները, մենք իսկապէս կարող ենք շատ աւելի հեշտութեամբ լուծել ղարաբաղեան հիմնախնդիրն ու ապահովել մեր ժողովուրդների ապահով, անվտանգ եւ բարեկեցիկ գոյութիւնը, քան այսօրուայ անվստահութեան եւ կասկածանքի մթնոլորտում>>, յայտնած է ան ու խօսելով Կովկասի մէջ առկայ միջազգային սահմանին մասին՝ ըսած. <<Աւելի քան 3000 քլմ. երկարութեամբ միջազգային սահման կայ Կովկասում, եւ ես ցաւով եմ արձանագրում, որ այս սահմաններն աւելի շատ բաժանում, քան միաւորում են մեզ>>:

Նախագահ Սարգսեանի խօսքով, աշխարհի մէջ շատ չեն այն տարածաշրջանները, ուր բնակողները նմանատիպ պատմական խնդիրներ, ցաւ եւ նոյնիսկ թշնամանք ունին իրարու հանդէպ:

Սերժ Սարգսեանի խօսքով, շատ կարեւոր է, որ տնտեսական եւ քաղաքական նախագիծերը, որոնք կ՛իրականացուին տարածաշրջանին մէջ, հաւասարակշռութիւն պահպանեն, այլ ոչ թէ հակասութիւններու եւ ուժային լուծումներու գայթակղութեան յանգին, ինչպէս եղաւ Պաքու-Թիֆլիս-Ճէյհան քարիւղատարի պարագային:

<<Մեր տարածաշրջանում մինչ օրս իրականացուած ամենամեծ տնտեսական նախագիծը Պաքու-Թբիլիսի-Ճէյհան նաւթամուղն էր, որը ոմանք կոչում էին <<համաշխարհային նախագիծ>>, <<դարի նախագիծ>>, եւ այլն: Վրաստանում 2008թ. օգոստոսեան պատերազմի ընթացքում, երբ այդ նաւթամուղի աշխատանքը դադարեցուեց, համաշխարհային նաւթի գները տատանում չարձանագրեցին: Սա է ինձ համար այդ ծրագրի <<համաշխարհային>> լինել-չլինելու լաւագոյն գնահատականը: Իսկ ի՞նչ տուեց այդ ծրագիրը տարածաշրջանին: Բաժանարար գծերի խորացում, սպառազինութիւնների մրցավազք, ռազմական հռետորիկայի (Ճարտասանութեան-Խմբ.) աճ… Սա՞ էր ակնկալուող <<անվտանգութիւնն ու բարեկեցութիւնը>>: Աստուած մի արասցէ, որ տարածաշրջանը ճաշակի այդ ծրագրի բոլոր <<բարիքները>>>>, աւելցուցած է նախագահը եւ համոզմունք  յայտնած, որ Հարաւային Կովկասի ժողովուրդները նման աղէտալի պայմաններէ զերծ մնալու համար միայն մէկ հնարաւորութիւն ունին՝ գիտակցիլ ու տեսնել ապագան՝ <<ընդհանուր հորիզոնը>>:

Նախագահ Սարգսեան իր ելոյթին մէջ անդրադարձաւ նաեւ հայ-թրքական յարաբերութիւններուն:

<<Ուզում եմ մի փոքր շեղում կատարել՝ խօսելով Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորման մեր նախաձեռնութեան հետեւանքով տեղի ունեցած զարգացումների փորձառութեան մասին: Այն մտահոգութիւնները, որ այսօր ես հնչեցնում եմ տարածաշրջանի անվտանգութեան խնդիրների առումով, մեծապէս առաջնորդում էին մեզ նաեւ Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորման նախաձեռնութիւնը հռչակելիս: Դա ե՛ւ տարածաշրջանային ընդհանուր ապագայի մասին մտահոգութիւնն էր, ե՛ւ բաժանարար գծերի վերացումն ու երկխօսութեան մթնոլորտի հաստատումը, ե՛ւ տնտեսական համագործակցութեան խթանումը՝ որպէս նաեւ յետագայում քաղաքական խնդիրների լուծման համար բարենպաստ դաշտի ստեղծման գրաւական: Ինչո՞ւ մեր նախաձեռնութիւնը չպսակուեց յաջողութեամբ: Թուրքիան յետ կանգնեց իր ստանձնած պարտաւորութիւններից եւ ոչ միայն չվաւերացրեց ստորագրուած արձանագրութիւնները, այլեւ վերադարձաւ գործընթացից առաջ որդեգրած իր հին դիրքերին. նախապայմանների, թելադրանքի եւ անգամ սպառնալիքների լեզուին: Մինչեւ օրս էլ Եւրոպայի միակ փակ՝ հայ-թուրքական սահմանը, մնում է այդպիսին>>, յայտնեց նախագահ Սարգսեան:

<<Անշուշտ, թուրքական կողմից Հայաստան-Թուրքիայ կարգաւորման տապալումը կարող է բացատրուել քաղաքական ղեկավարութեան անկարողութեամբ կամ չկամութեամբ, միգուցէ նաեւ այլեւայլ հաշուարկներ ունենալու հանգամանքով. մի քանի վերլուծաբաններ թերեւս աւելացնեն նաեւ ադրբեջանական ճնշման գործօնը: Որոշ արեւմտեան վերլուծաբաններ ինձ փորձում էին համոզել, որ սա ժամանակաւոր երեւոյթ է՝ ներքին ընտրական գործընթացների սպառման համար: Միգուցէ, ժամանակը ցոյց կը տայ: Աւելի խորքային վերլուծութիւնը բերում է մէկ եզրակացութեան՝ մեր տարածաշրջանում դեռեւս խորապէս առկայ են դիմացինի հաշուին խնդիրները լուծելու եւ՝ <<ես ուժեղ եմ, հետեւաբար ես եմ թելադրելու լուծումները>> մօտեցումները: <<Հարեւանների հետ զրոյական խնդիրների քաղաքականութիւնը>> զրոյական արդիւնքներ է տալիս: Եւ այդպէս կը լինի այնքան ժամանակ, որքան Թուրքիան շարունակի իր շահը փնտռել մեր տարածաշրջանում շահերի բախման, այլ ոչ թէ համադրման համատեքստում>>, աւելցուց ան ու շարունակեց. <<Իմ խորին համոզմամբ ժամանակն է, որպէսզի տարածաշրջանի առաջնորդները վեր կանգնեն նեղ քաղաքական օրակարգերից ու հակասութիւններից՝ ի ցոյց դնելով իսկական առաջնորդական յատկանիշներ՝ ուղղուած ապագայի կերտմանը, այլ ոչ անցեալը վերապրելուն: Յոյսով եմ՝ նման փոփոխութիւններ կարող ենք տեսնել առաջնորդների հէնց այս սերնդի մօտ>>:

Նշենք, որ այդ ելոյթէն անմիջապէս ետք կայացած հարցուպատասխանի ընթացքին, նախագահ Սարգսեան անդրադարձած է ատրպեճանական վերջին յարձակման առնչութեամբ՝ միջազգային հանրութեան արձագանգին:

<<Ամբողջ աշխարհին յայտնի է, որ ատրպէյճանցիներն են յարձակուել: Եւ ի՞նչ: Մինսկի խմբի համանախագահները, Հարաւային Կովկասում Եւրոմիութեան պաշտօնական ներկայացուցիչը, ընդհանուր գնահատականներ են տալիս եւ կողմերին կոչ են անում սադրանքների չգնալ: Այսինքն, կողմերն ովքե՞ր են, թոյլ տուէք հարցնել: Ո՞վ էր քոնքրեթ միջադէպի մեղաւորը: Մենք 1994ին հրադադարի եռակողմ պայմանագիր ենք ստորագրել. Ատրպէյճան, Լեռնային Ղարաբաղ եւ Հայաստան: Դա արել ենք Ատրպէյճանի առաջարկութեամբ եւ Ռուսաստանի միջնորդութեամբ: Այսինքն, մենք նաեւ իրաւական պարտաւորութիւն ունենք չխախտելու հրադադարը>>, յայտարարած է Սերժ Սարգսեան ու այնուհետեւ պատասխանած ոչ լրագրող Հաճիպէյլի անունով ազերի ներկայի մը հարցին, թէ՝ մինչեւ ե՞րբ գրաւուած պիտի մնայ իր հայրենի գիւղը, որ 1992էն ի վեր կը գտնուի հայ-ռուսական զինուորական միաւորումներու գրաւման տակ։

<<Պարոն Հաճիպէյլի, ես շատ ուղիղ կը պատասխանեմ Ձեր ուղիղ հարցին. Այնքան ժամանակ, որքան դուք մի նախադասութեան մէջ 3 էական սխալ էք թոյլ տալիս: Նախ 1992 թուականին մենք հակառակ փրոցեսի մէջ էինք եւ ատրպեճանական զօրքերն էին հէնց Աղդամի կողմից յարձակւում Լեռնային Ղարաբաղի վրայ եւ գրաւել էին ԼՂի մեծ մասը: Երկրորդ, Ձեր ասած տարածաշրջանում երբեք չի եղել գոնէ մէկ ռուս զինուոր եւ պէտք չէ պարտութիւնը բացատրել այլ-այլ հանգամանքներով: Երրորդ, ես, ցաւօք սրտի, որեւէ առնչութիւն չունեմ այն զօրքերի հետ, որոնք գտնւում են այդ տարածաշրջանում, որպէսզի Ձեր խնդրանքը կատարեմ: Այդ տարածքները վերահսկւում են Ղարաբաղի Զինուած ուժերի կողմից եւ դա պարտադրուած բան էր, որովհետեւ 150 հազարանոց Լեռնային Ղարաբաղի բնակչութիւնը չէր կարող պատերազմ սկսել մի քանի միլիոնանոց Ատրպէյճանի դէմ եւ պարտադրուած պատերազմն էր, որ ստիպեց ԼՂ բնակչութեանը զէնք վերցնել եւ իր արեան գնով, իր զաւակների մահուան գնով պահպանել իր անկախութիւնը>>, ըսած է Հայաստանի նախագահը: