ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ՄԱԿի կեդրոնին մէջ ելոյթ ունեցաւ ՄԱԿի Ընդհանուր ժողովի 74րդ նստաշրջանին։

Իր խօսքին սկիզբը ան անդրադարձաւ Հայաստանի մէջ տեղի ունեցած ժողովրդային շարժումին եւ անոր յաջորդած փոփոխութիւններու գործընթացին՝ կարեւոր նկատելով յատկապէս նախորդ Դեկտեմբերին տեղի ունեցած խորհրդարանական արտակարգ ընտրութիւնները։ «Մենք ունենք անկոտրում վճռականութիւն՝ առաջ մղելու ժողովրդավարութիւնն ու բարեփոխումները մեր երկրում: Այն հիմնուած է մեր ժողովրդի ծանրակշիռ մանդատի վրայ, որին մենք պատասխանատու ենք բարեփոխումներ իրականացնելու, արդարութեան ապահովման, տնտեսական եւ սոցիալական պայմանների բարելաւման եւ մեր ազգի զարգացման գործում», յայտնեց Փաշինեան, նաեւ խօսելով այս բոլորը ընելու դժուարութիւններուն մասին, փտածութեան դէմ յայտարարուած պայքարին հակառակ, տակաւին բացայայտուող կաշառակերութիւններն ու անօրինականութիւնները:

Փաշինեան դիտել տուաւ, որ հայկական ոչ բռնի, թաւշեայ յեղափոխութիւնը ապացուցեց, որ ժամանակակից աշխարհին մէջ կարելի է ժողովրդավարական փոփոխութիւններ կատարել, բայց եւ այնպէս շեշտեց, որ յեղափոխութիւնը սկիզբ էր միայն, ներկայիս պէտք է փաստել, որ ժողովրդավարական վերափոխումը անշրջելի է: Այս ճամբուն վրայ ան կարեւոր նկատեց տնտեսութեան կայուն եւ բաւական արագ աճը, տնտեսական յեղափոխութիւնը, անհատական ջանքեր գործադրելը, բարեփոխումներ կատարելը, գործարարութեան համար բոլորին համահաւասար դաշտ ստեղծելը, անկախ դատական համակարգ ունենալը, փտածութեան դէմ պայքարող մարմիններու ստեղծման ջանքերը եւ այլն։ Վարչապետը յատուկ կերպով լուսարձակի տակ առաւ նաեւ կրթութիւնը, որուն մեծ կարեւորութիւն կու տան ներկայ իշխանութիւնները. «Մեր տեսլականն է ցմահ կրթութիւնը դարձնել համազգային գործելակերպ մեր հասարակութեան բոլոր շերտերի համար՝ երեխաներից մինչեւ մեծահասակներ»։ Ան ՄԱԿի ամպիոնէն յոյս յայտնեց, որ միջազգային հանրութիւնը կը սատարէ Հայաստանի նորաբողբոջ ժողովրդավարութեան՝ առկայ մարտահրաւէրները դիմակայելու համար:

Նիկոլ Փաշինեան ելոյթ ունեցաւ ՄԱԿի Ընդհանուր ժողովի 74րդ նստաշրջանին

Ապա ան անդրադարձաւ Հայաստանի սահմանակից երկիրներուն հետ կարգավիճակին եւ յիշեց, որ Հայաստանի 4 սահմաններէն երկուքը, որոնց կարգին Թուրքիոյ հետ սահմանը, փակ է արդէն շուրջ 3 տասնամեակէ ի վեր: «Հրաժարուելով Հայաստանի հետ դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատելուց, Ադրբեջանին աջակցելով ընդդէմ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի՝ Թուրքիան շարունակում է մնալ անվտանգութեան լուրջ սպառնալիք հայ ժողովրդի համար, ով արդէն մէկ անգամ եղել է ցեղասպանութեան զոհ եւ ականատեսն է պատմական ճշմարտութեան ժխտման եւ կատաղի դիմադրութեան»: Փաշինեան դիտել տուաւ, որ Ռուսիան Հայաստանի հիմնական ռազմավարական գործընկերն ու դաշնակիցն է, Վրաստանը եւ Իրանը՝ ռազմավարական դրացիները՝ աւելցնելով, որ Հայաստան կը փորձէ յուսալի գործընկեր եւ լաւ բարեկամ ըլլալ բոլորին՝ առանց ոեւէ մէկուն հետ յարաբերութիւններուն վնաս հաս-ցնելու։

Այս ծիրին մէջ Հայաստանի վարչապետը անդրադարձաւ նաեւ Արցախի տագնապի խաղաղ լուծման, որ առանցքային նշանակութիւն ունի տարածաշրջանի կայունութեան եւ անվտանգութեան համար: «Իմ պաշտօնավարման առաջին իսկ օրուանից ես քայլեր եմ ձեռնարկել հէնց այս համատեքստում: Այս նպատակով, ես հանդէս եկայ յայտարարութեամբ, որում ասւում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան ցանկացած լուծում պէտք է ընդունելի լինի Հայաստանի, Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ադրբեջանի ժողովուրդների համար: Յատկանշական է, որ ես առաջին հայ ղեկավարն էի, ով նման դիրքորոշում յայտնեց հակամարտութեան կարգաւորման վերաբերեալ: Ինձ խստօրէն քննադատեցին իմ երկրում լուծման այնպիսի բանաձեւի համար, որը հաւասարութեան նշան է դնում հակամարտութեան 3 կողմերի միջեւ: Այդուամենայնիւ, ես հաւատում եմ, որ դա հակամարտութեան խաղաղ լուծման բանալին է, քանի որ այն ենթադրում է փոխզիջման, փոխադարձ յարգանքի եւ հաւասարակշռութեան հնարաւորութիւն: Ես այդ բանաձեւը ներկայացրեցի ոչ միայն հանրութեանը, այլեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահութեան ներքոյ անցկացուող բանակցութիւնների շրջանակում: Առաջ ընթանալու համար ես ակնկալում էի նման յայտարարութիւն նաեւ Ադրբեջանից: Այնուամենայնիւ, Ադրբեջանի բարձրագոյն իշխանութիւնները մնացին իրենց դիրքորոշմանը՝ ձգտելով ղարաբաղեան հիմնախնդրի այնպիսի լուծման, որն ընդունելի կը լինի միայն Ադրբեջանի ժողովրդի համար: Ի՞նչ է դա նշանակում իրականում: Դա նշանակում է, որ Ադրբեջանի իշխանութիւնները մտադրութիւն չունեն լուծել այս հակամարտութիւնը: Փոխարէնը, նրանք ցանկանում են յաղթել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին: Նրանք չեն ցանկանում գնալ որեւէ փոխզիջման: Նրանց նպատակը վրէժխնդրութիւնն է 1990ականներին եւ 2016 թուականին Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դէմ ագրեսիայի (յարձակման-Խմբ.) անյաջող փորձի համար: Այդ իսկ պատճառով նրանք բորբոքում են հակահայկական տրամադրութիւններ իրենց ժողովրդի մէջ, այդ պատճառով նրանք հսկայական ռեսուրսներ (միջոցներ-Խմբ.) են ծախսում սպառազինութեան վրայ, այդ իսկ պատճառով հայատեացութիւնն արդէն դարձել է Ադրբեջանի պաշտօնական քաղաքականութիւնը», շեշտեց Փաշինեան:

Ան աւելցուց, որ փաստօրէն, հակառակորդները կ՛ուզեն Լեռնային Ղարաբաղը վերադարձնել խորհրդային ժամանակներու կարգավիճակին՝ շեշտելով, որ ատիկա ապարդիւն ջանք է, քանի որ խորհրդային շրջանին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի ժողովուրդը հռչակեց իր անկախութիւնը եւ ինքնորոշում կատարեց այնպէս, ինչպէս ըրաւ Ատրպէյճան՝ դուրս գալով Խորհրդային միութեան կազմէն: Ըստ անոր՝ Ատրպէյճանի կառավարութիւնը Ղարաբաղի տագնապը կը ներկայացնէ իբրեւ Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ տարածքային վէճ: «Մենք բնաւ համաձայն չենք հակամարտութեան այդպիսի մեկնաբանութեան հետ: Դա վէճ չէ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ: Այս վէճը տարածքային պահանջների մասին չէ: Խօսքը մարդկանց մասին է, տղամարդկանց, կանանց եւ իրենց հայրենիքում ապրելու նրանց իրաւունքի մասին, այնպէս, ինչպէս ապրել են իրենց նախնիները դարերի ընթացքում: Ցաւօք, Ադրբեջանի իշխանութիւնները չեն ցանկանում խօսել այդ մարդկանց հետ եւ բանակցել նրանց հետ, քանի որ նրանք ցանկանում են ունենալ տարածքներ, բայց ոչ ժողովուրդ: Աւելի ճիշդ՝ տարածքներ, առանց ժողովրդի», նշեց վարչապետը:

Փաշինեան ըսաւ, որ այս տագնապը շատ բարդ եւ ցաւոտ հարց է տարածաշրջանի ժողովուրդներուն համար, որ անկարելի է լուծել առանց ծանր եւ հետեւողական աշխատանքի, առանց փոխզիջման, փոխադարձ յարգանքի եւ հաւասարակշիռ մօտեցման: «Ուստի ես կոչ եմ անում իմ գործընկերոջը՝ նախագահ Իլհամ Ալիեւին, ընդունել բանաձեւը՝ պայմաններ ստեղծել խաղաղ գործընթացում առաջընթացի համար: Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան ցանկացած լուծում պէտք է ընդունելի լինի Հայաստանի ժողովրդի, Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի եւ Ադրբեջանի ժողովրդի համար: Մենք պէտք է միասին աշխատենք‘ այս բանաձեւը իրականութիւն դարձնելու համար», շեշտեց Փաշինեան:

Ապա ան խօսեցաւ 28 տարի առաջ ինքնիշխան պետութիւն եւ միջազգային հանրութեան լիիրաւ անդամ դարձած Հայաստանի մասին, որ հետամուտ է միջազգային համագործակցութիւն ծաւալելու եւ անվտանգութեան, զարգացման ու մարդու իրաւունքներու օրակարգի ներդրող ըլլալու՝ հաւատալով արդիւնաւէտ բազմակողմանիութեան: »Մենք աշխատում ենք մեր բոլոր գործընկերների հետ, ինչպէս միջազգային, այնպէս էլ տարածաշրջանային մակարդակներում՝ խթանելու գլոբալ (համաշխարհային-Խմբ.) անվտանգութիւնը, միջազգային ահաբեկչութեան դէմ պայքարը, միջուկային զէնքի չտարածումը, միջուկային անվտանգութիւնը եւ խաղաղապահ գործողութիւնները«, աւելցուց Փաշինեան:

Ըստ անոր՝ իբրեւ ժողովրդավարական երկիր եւ միջազգային հանրութեան յուսալի եւ կանխատեսելի անդամ՝ Հայաստան պիտի շարունակէ ներդրում ունենալ միջազգային համագործակցութեան մէջ՝ համաշխարհային խաղաղութիւն ու անվտանգութիւն պահպանելու, կայուն զարգացման նպաստելու եւ մարդու իրաւունքներն ու հիմնարար ազատութիւնները պաշտպանելու համար:

«Մենք դէմ ենք բաժանարար գծերին եւ առճակատման քաղաքականութեանը: Մենք դէմ ենք փակ սահմաններին, որոնք 21րդ դարում համարւում են անհեթեթութիւն, բայց դեռ առկայ են մեր տարածաշրջանում: Որպէս մի ազգ, որն անցել է Ցեղասպանութեան սարսափի միջով, մենք հանդէս ենք գալիս մեր անկայուն տարածաշրջանում փոխըմբռնման եւ խաղաղութեան օգտին: Ռազմական գերազանցութեան անիրատեսական յոյսերի վրայ հիմնուած էսկալացիայի (զարգացման-Խմբ.) եւ սպառազինութիւնների մրցավազքի քաղաքականութիւնը Հարաւային Կովկասում ապագայ չունի:

«Մեր տարածաշրջանի ժողովուրդներն արժանի են ապրել ազատ եւ խաղաղ՝ բարին արարելու, իրենց երեխաներին սնելու, կրթելու եւ լուսաւոր ապագայ կառուցելու համար», եզրափակեց Հայաստանի վարչապետը։