ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐԻ ՀԵՏ- «Անկարան պէտք է կարեւոր որոշում կայացնի»

By Asbarez | Thursday, 16 April 2015

 

 

Շարլ Ազնաւուրն իր 90 տարեկան հասակում հեռու է <<թոշակի գնալու>> մտքից: Մուրիէսի իր առանձնատանը նա բազմաթիւ նախագծեր, մտայղացումներ ունի: Ելնելով դրանից՝ նա ցանկացել է ակտիւօրէն մասնակցել <<Ազնաւուրի պատմութիւնը – 2015>> հեռուստա եւ ռադիօ հաղորդումների շարքին՝ նուիրուած Հայոց Ցեղասպանութեան 100րդ տարելիցին:

ՀԱՐՑ.- Ձեր ծնողները Ֆրանսիա են տեղափոխուել 1923թ.ին։ Ինչպէ՞ս է դա եղել:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Ես չգիտեմ: Նրանք տեղափոխուել են Յունաստանից: Ենթադրում եմ, որ նրանք եկել են Մարսէլով: Հաւանաբար նրանք, ովքեր ոսկի ունէին մայրերի երկար զգեստների մէջ թաքցրած՝ կարող էին աւելի հեռու գնալ՝ Աւինիոն, Վալանս կամ Փարիզ: Մօտաւորապէս այսպէս է իր գրքում պատմում հրեայ Մարեկ Ալթերը:

ՀԱՐՑ.- Ձեր ծնողները պատմե՞լ են, թէ ինչպէս են փրկուել Ցեղասպանութիւնից:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Ոչ: Բայց ես գիտեմ, որ հայրս Ռուսաստանի հպատակ էր, ինչը նրան հնարաւորութիւն տուեց իտալական նաւ նստել: Երբ թուրք զինուորները եկան, նա կարող էր ասել. <<Մենք այլեւս Թուրքիայում չենք, սա չէզոք տարածք է>>: Այդ շրջանի բոլոր միւս ներգաղթեալների նման նրանք եկել էին Սալոնիկ քաղաքից:

ՀԱՐՑ.- Իսկ հէնց Ցեղասպանութեան մասին նրանք չե՞ն պատմել:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Ոչ: Մայրս միշտ ողբում էր իր ընտանիքի համար: Սակայն նրանք չէին խօսում այդ մասին, որպէսզի մենք չմտածենք, թէ ամէն բան այդքան լուրջ է:

ՀԱՐՑ.- Նրանք պահպանե՞լ էին հայկական աւանդոյթները:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Սկզբում հայրս գումար էր վաստակում՝ ներգաղթեալների համար երգելով: Նա երգում էր ռուսերէն, հայերէն, իդիշ: Նա հայկական պարահանդէսներ էր կազմակերպում եւ հաւանաբար, այն ժամանակ լաւ էր վաստակում: Սակայն մեր ծնողները մեզ չէին պարտադրում հայկական աւանդոյթները, բայց եւ չէին արգելում հետեւել դրանց:

ՀԱՐՑ.- Դուք առաջին անգամ Հայաստանը բացայայտեցիք 1963թ. …
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Անկեղծ ասած՝ մենք երջանիկ էինք, որ կոմունիստական կարգերը հասել են Հայաստան, քանի որ կոմունիզմը պաշտպանեց Հայաստանը: Ճիշդ է, նրանք, ովքեր մշտական բնակութիւն Հաստատեցին Հայաստանում 1947թ., իրենց կեանքի վերջին օրերը ճամբարներում անցկացրին: Ես Հայաստանն աւելի լաւ ճանաչեցի այն ժամանակ, երբ երկիրը դժուարութիւնների առաջ կանգնեց: Ես արթնացայ եւ ասացի ինքս ինձ, որ պէտք է պատմական հայրենիքի համար ինչ որ բան անել: Ծանօթներս ինձ հարցնում էին. <<Դու վերադառնում ես հայրենի՞ք>>: Ես պատասխանում էի, որ իմ հայրենիքը Ֆրանսիան է:

ՀԱՐՑ.- Դուք ինչ որ պարտաւորութիւններ ունէ՞ք Ցեղասպանութեան ճանաչման հարցում:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Ես լաւ յարաբերութիւնների մէջ եմ թուրքերի հետ: Ես հասկանում եմ, որ մենք նրանց հետ ընդհանուր շատ բան ունենք: Նրանք նոյնպէս մեզ հետ ընդհանուր շատ բան ունեն: Ես կողմ եմ, որ թուրք երիտասարդները այդ մասին տեղեկանան ոչ թէ գրքերից ու թերթերից, քանի որ դրանք աղաւաղուած են: Ես կարծում եմ, որ Անկարան պէտք է կարեւոր որոշում կայացնի: Չեմ ասում թուրքերը, ասում եմ՝ Անկարան: Թուրքիան հզօր երկիր է, սակայն աւելի հզօր կը լինէր, եթէ ճանաչէր այն, ինչ եղել է:

ՀԱՐՑ.- Այդ առումով, ի՞նչ կ՛ասէք Ֆրանսիայի հայերի մասին:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Սկզբում նրանք համաձայն չէին իմ գաղափարների հետ, սակայն ժամանակի ընթացքում պատկերը փոխուեց: Ի՞նչ ենք մենք պահանջում Թուրքիայից: Ճանաչո՞ւմ: Դա ամենակարեւորն է: Սահմանների բացո՞ւմ: Դա նոյնպէս շատ կարեւոր է: Ոչ պակաս, քան առաջինը: Երրորդը, ինչը մենք կարող ենք պահանջել, մեր հողերն են: Բայց ո՞վ կը գնայ այնտեղ ապրելու: Պէտք է ռացիոնալ մտածել: Այնտեղ պէտք է վերաբնակեցնել 2 մլն. մարդ, այնքան, որքան մարդ հիմա պէտք է Հայաստանին: Անկարայի խնդիրը շատ պարզ է: Ամէն դէպքում, դա նրանց համար աւելի էժան կը լինի, քան ֆինանսաւորել ժխտողներին, որոնք ոչինչ չգիտեն պատմութեան մասին եւ ասում են, ինչ պատահի:

ՀԱՐՑ.- Այսօր դուք շատ ժամանակ էք անցկացնում Պրովանսում, որտեղ ձիթապտղի իւղ էք արտադրում:
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Մանկութիւնից կապուած եմ այս հողին: Երբ ես այստեղ եմ, շատ եմ սիրում աշխատել, գրել, ստեղծագործել: Եւ ես հազարաւոր ձիթենիներ ու փոքրիկ արտադրութիւն ունեմ, որը մի քանի խանութների ձէթ է մատակարարում: Երբեմն նրանք զանգում են եւ ասում. <<Ձեր ձէթը վերջացել է>>: Մենք պատասխանում ենք. <<Մեզ մօտ նոյնպէս>>:

ՀԱՐՑ.- Ի՞նչ ակնկալիքներ ունէք 90 տարեկանում։
ՇԱՐԼ ԱԶՆԱՒՈՒՐ.- Ես ուզում եմ դեռ երկար առողջ մնալ: Եւրոպական մայրերը նման մաղթանք ունեն. <<120 տարի ապրես>>: Չեմ ուզում հիասթափեցնել նրանց: Ես կը փորձեմ աւելի երկար ապրել: Ինձ բախտ է վիճակուել հանդիպել Ժաննա Կալմանին, ով 123 տարեկան էր: Ուզում եմ այնպէս անել, որ երկնքում միասին մի սենեակում լինենք:

NEWS.am

 



comments